Goedemorgen vanuit de kerk, waar ik een beetje probeer te multitasken. Hierbij een laatste column inzake onze reis, om met een complete blog te eindigen. Het staat uiteraard wel zo mooi als er de laatste hand aan gelegd is, iets wat alleen al de uiterst professionele site met zijn ontwikkelaar, Maarten, toekomt. Het is de morgen na aankomst en dat betekent dat we al een nacht in ons eigen bed geslapen hebben. Helaas is dat in mijn geval nog steeds geen Auping, maar ik had er vrede mee, gezien het ongetwijfeld beroerder kan. Eveneens spijtig is dat de gedroomde veertien uur ongestoord slapen wederom uitbleef. Het was krap de helft, kan ik u melden. Wat dat betreft, begint de kerk wel wat aan de vroege kant, zeker na twee weken doorgebracht te hebben in een Roma-kamp te Oekraïne. Hoewel ik meermaals geroepen heb, dat ik de groep even een kleine maand niet hoefde te zien na terugkomst, beschouw ik de opkomst van jongerenreizigers in de kerk als karig. Natuurlijk noemen we daarbij geen namen, al zou dat voor de verandering ook zijn charme hebben. Daarbij is het ze overigens niet echt kwalijk te nemen in mijn optiek. Allereerst is niemand verplicht naar de kerk te komen. Daarnaast hebben velen gezien hoe vermoeid de reizigers waren bij aankomst in het Hooge Pad. Die blikken verrieden dat we naar alle waarschijnlijkheid weten waar deze oververmoeiden zich op het moment bevinden.  

Om te herinneren wat er gisteren na de eerste wakkere minuut om kwart voor zeven gebeurd is, moet ik door de vermoeidheid toch aardig graven. Soms laat je kortetermijngeheugen je simpelweg even in de steek. We ontwaakten in de buurt van Telnice, in Tsjechië, het gehucht waar geen enkele lezer tot voor kort van gehoord had. De gemaakte afspraak bestond daaruit, dat we om exact zeven uur aan de ontbijttafel zouden zitten. En zo geschiedde, voor de meesten althans, namelijk diegenen die het tijdig konden opbrengen. Niet veel later, wanneer we compleet waren, vingen wij aan. Gezien de dag met een uitgebreid ontbijtbuffet begon, kon iedereen er naar eigen keus van nemen. Dat zorgt ervoor, dat er weinig ruimte overblijft voor klachten. Als iets je niet aanstaat, dan neem je er niet van, zo simpel werkt het systeem. Niettemin bleek in ons geval ook daar een uitzondering op te bestaan. Als je namelijk iets smakelijks ziet liggen en dat blijkt naderhand niet zo te zijn, dan heb je een probleem. De getrainde, geslepen handelaar weet het nog te slijten aan de tijdelijke buurvrouw, maar meestal ben je gewoon de klos, als je eenmaal de fout hebt gemaakt. Terugleggen is namelijk geen optie, want een buffet werkt slechts één kant op.De fysieke realisatie van deze uitzondering was er in de vorm van een versgebakken broodje in vreemde vorm, met suiker erop. Ten tijde van de eerste hap, besefte je dat je de dag met een grove misstap begonnen bent: het laagje suiker bleek bij nader inzien toch zout te zijn. Desalniettemin kunnen we spreken van een geslaagd ontbijt. Het hostel in zijn algemeenheid mocht er zijn. Rik bracht op frappante wijze zelfs eer aan het gebouw, door zijn gloednieuwe jasje te laten hangen. Bij thuiskomst bleek deze interpretatie van het voorval niet helemaal de juiste en is Rik het jasje gewoon vergeten, wat hem tot de laatste sarcastische held  van de dag maakte van 2015. Een deel van de leiding, in dit specifieke geval de delegatie Haijes van zowel koude als warme kant, blijkt toch niet zo wreed en dictatoriaal als op voorhand gedacht. In hoogsteigen persoon zullen zij het sinds kort befaamde jasje ophalen in Tsjechië. De terechte nuance daarbij is, mijns inziens althans, dat er op nog geen vijftig kilometer van het jasje een luxueuze villa staat, waar de genoemde delegatie toch al vakantie zou gaan vieren. In het kader van ‘als je er dan toch bent’ gaan ze nog even langs bij onze verblijfplaats voor een nacht. Afijn, dit is niet de reis waarover ik dien te schrijven, dus ik schei erover uit. Anderzijds bewandel ik met plezier elke zijweg van al wat gebeurd is, omdat de rode draad der verhalen nogal kort was, de laatste dagen van onze reis. Niet heel wonderlijk, als je je bedenkt dat we die tijd voornamelijk in busjes zaten.  

Nog geen uur na het ontbijt, zaten we alweer op de weg. Deze zaterdag hebben we enkele kleine files meegemaakt, maar het bleef te overzien. Aan de andere kant, zelfs letterlijk aan de andere kant van de rijweg, was het duidelijk ‘zwarte zaterdag’. Dat in ogenschouw genomen, maakt dat je haast wel moet stellen dat onze chauffeurs ons alleraardigst door de files heen hebben gemanoeuvreerd. De meeste, minimale files waarin we stonden, ontstonden omdat het merendeel op de weg het zaak vond vooral te kijken wat zich aan de andere kant van de weg afspeelde. Daardoor ontstonden nog enkele typische kop-staartbotsingen aan onze kant van de weg, veroorzaakt door de sukkels die net iets te aandachtig keken naar de andere kant.  

Op het moment dat we de Nederlandse grens passeerden, leek iedereen spontaan een soort vaderlandse energie op te nemen. De muziek schalde weer uit de boxen en er werd weer gek gedaan. Omdat we na twee weken voor het eerst weer verbinding maakten met Nederlandse mobiele netwerken, was het kennelijk tijd selfies te maken en op Facebook te zetten. Uiteraard werd ook het thuisfront op de hoogte gesteld van onze voorspoedige reis, hetzij door een heuse telefoonboom, dan wel persoonlijk. Drie kwartieren later zagen we in de verte een menigte met spandoeken opdoemen, onder welke voornamelijk familieleden. Na al zoveel steun geleverd te hebben, waren ze ook hier weer van de partij. Ter bepaling van de term ‘steun’, noem ik de reacties in het gastenboek op de site, de traktatie op ijs van de familie Hertgers, de gebeden die er ongetwijfeld geweest zullen zijn, het skypen met voormalig leiding lid, maar bovenal moeder Anja Welner et cetera. Zoveel steun, waarvan akte en waarvoor bij deze, nogmaals, namens de groep, dank uitgesproken mag worden.  

Dit was het dan, onze reis zit erop. Door de emotionele band die velen hebben opgebouwd met de Roma, zal het nog wel even duren dit te verwerken. Tijdens de evaluatieronde op de avond nabij Telnice kwam de vraag ‘hoe nu verder?’ ter sprake. Het is zeker niet zo dat ik als blogger een zwijgplicht heb, het is de voorlopige waarheid: we weten het niet en het is maar te hopen dat er tijdig antwoorden komen op vragen uit deze categorie. Voorlopig kan ik er alleen wat algemene wijsheden tegenaan smijten die op zichzelf inhoudsloos zijn, zoals wederom ‘rust kan je redden’, ‘dat loopt wel los’ en ‘vaak ben je te bang’. In elk geval was dit voorlopig het laatste stukje dat u van mij heeft gelezen. Hopelijk heb ik mijn waardige taak naar verwachting vervuld en heeft u er plezier aan beleefd ons op deze wijze te volgen. Omdat er over de toekomst omtrent jongerenreizen nog weinig te zeggen valt, zal ik een creatieve afsluiter moeten verzinnen. 

Wellicht is dit vaarwel, 

Thomas van Dijk 

Gegroet vanuit de eerder geïntroduceerde klimgeit. Op dit moment, zo rond de klok van vier, zijn wij zo'n dertig kilometer van Brno verwijderd. Na ons verblijf in Berehovo zou het natuurlijk nog twee dagen duren voor we thuis zouden zijn, dus is er nog ruimte voor een column. Bij deze, ik was het glad vergeten, waarschijnlijk door de nog altijd heersende vermoeidheid. Zoals u zich probleemloos kunt voorstellen, is er tijdens een hele dag reizen een aantal momenten waarop je je stierlijk verveelt. Voor mij is zo'n moment net aangebroken, dus besloot ik dit stukje op papier te zetten. Hoewel de wil en zin er zeker is, valt het niet mee, door toedoen van verschillende factoren. Allereerst is het zo warm in de busjes, dat ik het gevoel heb te hallucineren. Niet direct een nadeel: het zou de creativiteit kunnen bevorderen, zou een optimist van mening zijn. Ten tweede speelt de vermoeidheid nog altijd een cruciale rol. Graag zou ik voor veertien achtereenvolgende uren de slaap vatten in bij voorkeur een bed van Auping. Toch vrees ik dat dit er vanavond niet in zal zitten, wanneer we aankomen op onze overnachtingsbestemming. Naar mijn weten staan hostels in Telnice, West-Tsjechië niet bekend om hun fantastische bedden. Dan maar hopen op een fantastische jacuzzi of iets dergelijks. Ten derde rijden we nu ter hoogte van Brno en ik kan u verzekeren dat het wegdek hier net zo vlak en recht is als de gebitten van Roma-kinderen. Met moeite kan ik mijn eigen handschrift lezen. Ondertussen rijden we rustig de tweede file in. Een schrale troost is dat we het verloren busje weer teruggevonden hebben. Gezellig samen in de file.

De reden dat we de andere bus uit het oog verloren waren, is te wijten aan een Tsjechische agent van dikkig formaat, die zich net vandaag koning autoriteit voelde. De man liep in een verkeershesje zo de rijweg op om te melden dat we naar rechts moesten, maximaal honderd meter voor ons. Alerte chauffeur Mattias ging vol in de ankers en voorkwam dat de genoemde agent in de ziektewet belandde, door tijdig naar rechts te sturen. Wat zou dit nu weer zijn? Een onverwachte controle, een nog minder verwachte bonusetappe van de Tour de France in Tsjechië, of waren we 'gewoon' aangehouden? Geen van alle, moet ik u vertellen. Het was allemaal één grote grap waarvan we de humor niet inzagen. Naast veel stilstaande auto's met draaiende motoren werden we een lege baan ingeleid die we gewoon mochten aanhouden. Zonder een moment stil te staan vervolgden we de reis weer op de snelweg. Hier kan de Tsjechische belastingbetaler trots op zijn, uitstekend politiewerk. In het tijdsbestek waarin deze alinea geschreven werd, hebben we enkele honderden meters afgelegd. We staan nog altijd in de file, terwijl allerlei trieste figuren ons rechts over de vluchtstrook inhalen. Vijftig meter later kom je ze weer tegen. We zijn bijna voorbij Brno.

Omdat er op zo'n dag in een busje betrekkelijk weinig gebeurt, zal ik maar bij het opstaan beginnen, dat vandaag wel degelijk anders was dan anders. Als ik mezelf als gemiddelde mag nemen, viel het ons zwaar. Geen wonder, als de wekker voor de jongeren om zes uur gaat. Met gepaste trots heb ik twee weken lang bij de grote heren van de leiding mogen slapen, maar die stonden vandaag wel om half zes op, waardoor ik geslachtofferd werd en ook gewekt werd. Het leven in Berehovo is zwaar. Het ontbijt was chaotisch en het brood werd in de hand gesmeerd, omdat al het eetgerei al ingepakt was. Voor de liefhebbers waren er bolletjes met versteende kaas, die ooit gesmolten was. Mocht iemand nog hinder ondervinden van een onregelmatige, dunne stoelgang, dan was dat door het eten van deze kaasbakstenen verholpen. Het eerste obstakel op de weg was de grensovergang, waarbij wijsheden als 'rust kan je redden' je erdoorheen slepen. Verder heb je namelijk geen idee wat dit gedeelte Oekraïens belastinggeld van plan is. Zij zijn daar de baas en bepalen of je na een uur, zeven uur of een dag de grens al over mag. In het laatste geval heb je waarschijnlijk zelf iets verkeerd gedaan. We dienden enkel wat tassen te openen en ons te gedragen. Met anderhalf uur hadden ze genoeg lol aan ons beleefd en konden we de reis hervatten. Eigenlijk is het allemaal één grote farce op de paspoortencontrole na. De gewapende ambtenaar klopt een paar keer op de deur om te kijken of alles wel zo klinkt als het hoort, laat ons de motorklep openen en lacht vooral niet. Dat was het dan.

Ondertussen wordt hier in de bus 'pim-pam-pet' gespeeld , een spel dat met een partijdige jury gemakkelijk woede opwekt. Deze keer kon ik met mazzel de gedeelde eerste plaats bemachtigen door evenveel punten te vergaren als de huidige kampioen, Laura. Verder gebeurt er niet zoveel in deze bus. Spijtig genoeg kan ik niet meekijken in de andere busjes, al verwacht ik daar eigenlijk ook niet veel van. Nu we sinds luttele seconden weer vaart maken en de file achter ons laten, irriteer ik me vreselijk aan het wegdek. Misschien besluit ik het vanavond nog even aan te vullen. Op het moment zitten we op 155 kilometer van Praag, aldus de borden. We pauzeren even bij een grote 'M' langs de Tsjechische snelweg, meestal betekent dat wat goeds.

En jawel, het bleek precies wat we al vermoedden, net als op de heenweg hebben we er ongegeneerd zitten bikken. Het is nu bijna half één en we zijn op de plaats van overnachting. Sinds een uur was het de bedoeling te gaan slapen, na een avondje evalueren over de gehele reis. De meesten hebben hun zegje gedaan en daarmee was de kous af. Ook de leden van de leiding weten niet meer waar ze het moeten zoeken, de afgelopen twee weken hebben er duidelijk voor gezorgd dat ze mentaal geknakt zijn. De duidelijkste aanwijzing daarvoor is het gegeven dat we morgen om zeven uur alweer ontbijten. Vermoedelijk is het besef nog niet daar, dat we morgen niet meer naar het Roma-kamp gaan. Daar gaat mijn gewenste veertien uur slaap. Ach, ook voor die mensen is het een lange reis geweest. Na ons luxueuze diner vervolgden wij ons pad naar het hostel vanwaar dit nu geschreven wordt. De avond was koel en aangenaam, maar de fut was verdwenen. Tijdens een uiterst toeristische route door berg en dal zagen wij een schitterende zon ondergaan achter de bergen en de volle maan niet veel later opkomen. Soms kan Tsjechië heel mooi zijn. We zitten hier maar vijftig kilometer van Dresden. Nog geen honderd meter in Telnice dachten we aangekomen te zijn. Het adres kwam overeen en een gezellig kroegleven klonk uit het gebouw. Een kalende man kwam niet veel later aan, om te vertellen dat we onze slaapplaats een kilometer terug konden vinden. Zodoende volgden we deze persoon over een heuvel en het bleek te kloppen. Dit hostel ligt dus net buiten Telnice. Niet dat het uitmaakt, want ik geloof niet dat iemand van u überhaupt had geweten waar dat gehucht ligt. De busjes werden geparkeerd en om er zeker van te zijn dat er geen van de berg zou rollen in onze slaap, plaatsten we stenen onder de voorwielen. U moet toegeven dat het toch knap lullig zou zijn als we bijvoorbeeld met twee busjes terugkwamen en zonder bagage, omdat de Master Blaster een nachtelijke, onbemande botsing heeft gemaakt.

Vannacht deel ik een tweepersoonsbed met Mattias, de chauffeur die genade toonde en het leven van een Tsjechische ambtenaar spaarde, al was dat meer geluk dan wijsheid. Ik hoop maar dat Anne het tolereert, maar omdat er hier meer tweepersoonsbedden zijn, verwacht ik van wel. In elk geval is het geen Auping. Het schijnt dat we hier morgen een ontbijtje zullen genieten, dat is al over zes uur. Voor nu vind ik het wel genoeg, het lijkt me zo een aardige beschrijving van een dag waarop niemand, op de chauffeurs na, iets nuttigs heeft gedaan. Hopelijk is Maarten net als altijd bereid een titel te bedenken en wat foto's toe te voegen. Dat eerste gebeurt regelmatig door Wouter, trouwens. Niet dat het relevant is, maar ik wil hem ook niet op mijn dak. U zult het vast begrijpen.

Welterusten en tot morgen.

Thomas van Dijk

Goedemiddag, vandaag is de eerste keer dat ik op het Roma-kamp schrijf, en wel op de laatste dag dat we hier zijn. Dat betekent inderdaad dat u gisteren een column gemist heeft. De welgemeende excuses daarvoor, want dat verdient u niet. Anderzijds was er eigenlijk geen tijd om te schrijven over woensdag, omdat de planning werkelijk overvol was. Wel was het een hele bijzondere dag. Ik zou u beterschap beloven als ik dat kon waarmaken, maar ons verblijf is op het moment (donderdag, 22:30u) eigenlijk al voorbij. Dan zal ik nu maar mijn best doen u een gestructureerd beeld te geven van de afgelopen twee dagen, te beginnen bij het begin. 

De nacht van dinsdag op woensdag was weer kort, doch minder heet dan dezelfde nacht een week geleden. De stilte tijdens het ontbijt verried enige vermoeidheid, maar zoals dat eigenlijk elke dag ging, hebben we ook vandaag weer overleefd. Langzaamaan kwamen we een beetje op gang, gesmeerd door de koffie en gesterkt door het zware brood. Al het brood hier, wellicht beter te vangen in een term als 'oostblokbrood' is op dergelijke wijze gevuld, dat het in gewicht aanzienlijk zwaarder is. Lekker is het zeker, al kun je het ook bij het metselen probleemloos toepassen, mits je het langer dan twee dagen op een aanrecht laat liggen. 

Vervolgens spoedden wij ons naar het kamp, waar de tijdsdruk ervoor zorgt dat we net wat gepassioneerder dan normaal ons steentje bijdragen. Voor de bouwers is die opmerking zelfs letterlijk op te vatten. Het gebouw dat nog niet was bij aankomst en bij vertrek nog altijd geen dak zal hebben, moest wel tot op twaalf lagen gebouwd zijn aan het einde van de rit. Aangezien het nu donderdagavond is, kan ik u alvast meedelen dat dit niet gelukt is. Althans, niet over het hele gebouw. Dat maakt overigens wel dat elke muur elf lagen telt. Net niet de kers op de taart, maar toch een hele prestatie. Met de dag werd het lastiger te bouwen, aangezien er steeds hogere steigers nodig waren, die ook op stenen stonden, alleen dan zonder specie ertussen. Lichtelijk hinderlijk logistiek probleempje: er waren ongeveer genoeg stenen voor twaalf lagen. Dat zou betekenen dat de beste werper van het stel een poging zou moeten wagen met wat specie en een steen, omdat het doel anders niet te bereiken is. Al met al werden creatieve oplossingen bedacht en was de twaalfde laag ten dele mogelijk, al was dat pas vandaag. Sindsdien doet het gebouw wat kasteel-achtig aan en dat beeld werd enkel versterkt door de Nederlandse vlag die er vanmiddag nog boven wapperde. Terug naar woensdag, om nog iets van structuur te hervinden. Als ik me niet vergis, maakten de kinderen poppen, die gebruikt werden voor het middagprogramma, dat bestond uit het vertonen van zelfbedachte poppenkastverhalen, met wat hulp van de leiding. Vermoedelijk verliep dit soepel, want ik heb geen losgeslagen kinderen gezien op de bouwplaats. 

Woensdag parkeerden we de busjes iets eerder dan normaal weer voor de thuisbasis. Gezien het zo'n drukke dag was, hadden we slechts een uur om ons op te frissen voor het uitgebreide avondprogramma. Een diner van ongekende klasse (we aten een tweede maal deze reis bestelde pizza's), zat daar nog tussen. De kokkin die voor ons één taak had, namelijk koken, kon het kennelijk even niet opbrengen. Voor zelf koken was geen tijd, want zoals gezegd hadden we het nogal druk. Allereerst waren we uitgenodigd op wederom het Roma-kamp voor een avondje typische Roma-muziek. Eenmaal aangekomen bleek dat niet helemaal het geval. Er was inderdaad muziek, die voortkwam uit een band van vier leden, maar het was voornamelijk opwekking. Het voordeel van de avond voor de Nederlanders  was, dat opwekking duidelijk niet creatief van zichzelf is. Alleen de tekst wijzigt zich van taal tot taal, maar de melodieën waren hetzelfde. Het resultaat was dat er Nederlands en Hongaars door elkaar gezongen werd en iedereen leek dat wel te tolereren, tot een nader te bepalen jongerenreislid er klaar mee was en de Nederlandse opwekkingsboekjes tevoorschijn toverde. Zonder pardon werd het podium, dat niets minder was dan het afdakje van de kerk, geconfisqueerd en was Nederlands de voertaal. Een bijzondere bijkomstigheid deed zich voor, als ik me zo objectief mogelijk uitdruk. Slechts een moment nadat de Hollandse tonen klonken, verscheen aan de verder bewolkte hemel, plots anderhalve regenboog. Dat wil zeggen dat het zeker één regenboog was, maar alleen voor de oplettende kijker een dubbele. Desalniettemin maakte de Hollandse invasie richting het podium geen indruk meer en maakte het merendeel foto's van dit opvallende natuurverschijnsel. Vanaf dit moment, tot een halfuur erna, schijnt het emotioneel te zijn geweest, maar daar weet ik het fijne niet van, gezien ik boodschappen deed. De avond was nog altijd niet voorbij, toen wij tegen halftien terugkeerden op de thuisbasis. Al dagenlang is bekend dat het de bonte avond zou zijn. 

Wellicht bent u naïef van hart en denkt u dat wij op een dag negen uur werken, acht uur slapen en zeven uur relaxen. Dit is gegarandeerd niet zo. Allereerst slapen en werken we minder. Ten tweede worden er soms zaken als een bonte avond georganiseerd. Hiervan geven wij het liefst geen beelden vrij. Ook zal ik u niet inhoudelijk berichten over wat zich gisterenavond in de sindsdien beruchte balzaal gebeurd is. Mochten we dat wel doen, dan zou het zo kunnen zijn dat er over twee jaar hoe dan ook geen jongerenreis meer is. Daarnaast zijn de consequenties voor ons persoonlijk nog zwaarder, mochten de gemaakte beelden ooit uitgebracht worden. Een enkeling houdt het beschaafd, maar het is zeker niet overdreven te stellen dat voor het leeuwendeel de carrièrekansen aanzienlijk reduceren, mochten deze beelden ooit in de digitale ether geraken. De bonte avond was uiterst gezellig, dat dan weer wel. Volledig gesloopt, zowel op mentaal als fysiek gebied, strompelden we naar de slaapzalen. 

De laatste dag op het kamp, te weten donderdag ofwel vandaag, was de sociaalste van allemaal. Van iedereen moest afscheid genomen worden. De redenen dat ik niet begin met het ontbijt en daarna overga op de bouwwerkzaamheden, is dat u vermoedelijk chagrijnig wordt van ontbijtverhalen en het bouwverhaal al bekend is. Dat deze dag zo sociaal was, kwam door alle knuffels, kusjes en liefkozende woorden die gewisseld dienden te worden, aangezien we er niet meer terug zouden keren. Dit was rond een uur of drie en duurde vooral heel lang. De Roma-kinderen zongen minder zuiver, maar wel met passie een nummer en wederom volgden woorden van dank. Onze directeur, Jeroen Haijes, kreeg de microfoon ook nog even in handen en deed eigenlijk hetzelfde, maar nu jegens de Roma. Na alle plechtigheden kreeg iedereen een koelkastmagneet en werden de meest dierbaren opgezocht voor nog een extra knuffel. Voor degenen die zich het meest dienstbaar hadden opgesteld was een presentje geregeld. Het is voor de Roma-gemeenschap duidelijk erg lastig presentjes in ontvangst te nemen, omdat iemand die niets of minder heeft gekregen, zich benadeeld voelt en ruzie zoekt. Op de achtergrond gebeurde dat al een klein beetje, maar daar bleef het gelukkig bij. Na het emotionele vertrek kon iedereen zich even opfrissen op de thuisbasis voor een etentje in een plaatselijk restaurant. Het beste eten van de afgelopen twee weken werd geserveerd. Na een ietwat flauw bouillonnetje, volgde het hoofdgerecht. Wat schalen vol vlees naderden de tafel en vanaf dat moment weet ik niets meer, dan dat we hebben gebunkerd als beesten, althans ik dan.

Dat laatste stukje is wellicht wat afgeraffeld, hopelijk hebt u een redelijk beeld van de afgelopen dagen. De leiding moet morgen een lange afstand rijden en zij willen graag naar bed. Gezien ik bij vier heren van de leiding op de slaapzaal overnacht, word ik toch wel geacht even vlot af te ronden. Aan de andere kant was ik ook twee weken slachtoffer van hun terror, dus ik neem het mezelf niet kwalijk als ik nog even doorga. Toch rond ik maar af, morgen is voor iedereen een lange dag. Uw berichten in het gastenboek zijn met plezier gelezen en de verhalen zullen spoedig in detail volgen, enkel niet meer via deze blog. De jongerenreizigers zijn vast niet te beroerd hun persoonlijke verhaal te doen.

Over enkele uren vertrekken wij. Vanuit de thuisbasis in Oekraïne,

Thomas van Dijk

Vanwege het eenzijdige perspectief waar Thomas al over schreef, neem ik voor vanavond zijn, bijna vanzelfsprekende, taak over.

Vanochtend kwamen wij waren we er weer vroeg bij om een echte Oekraïense markt te bekijken. Velen van de groep hadden deze markt echter al snel gezien en we waren dan ook op tijd in het Roma-kamp om verder te gaan met ons werk. Werk wat vandaag toch wel erg bijzonder was, maar daar later meer over.

Na de gebruikelijke `Hokie Pokie' konden we vol energie aan de slag. 's Ochtends mocht ik samen met Iliana onze geweldige taak van de dag ervoor afmaken: wij kregen gisteren namelijk de taak om twee goals te maken. Gister en vandaag hebben wij veel lol gehad en veel geleerd bij het maken van deze goals. Zo kunnen wij de decoupeerzaag en de elektrische schroevendraaier nu met alle gemak bedienen, al zijn sommige stukjes hout nog steeds niet helemaal recht. Jeroen wist echter altijd weer een oplossing te bedenken, zodat de goals nu ook echt af zijn. Iliana en ik hebben onze goals direct naast het schooltje-in-maak gemaakt, zodat wij volledig op de hoogte waren van het verloop van de bouw. Vandaag werd er gewerkt met een nieuw systeem: er waren twee dienaren die de metselaars alles gaven wat ze nodig hadden. Door de gedrevenheid van Rick en Thomas konden de andere bouwers systematisch doorwerken aan de muur van de school. We kunnen u dan ook met gepaste trots vertellen dat we bijna negen lagen aan stenen hebben, waardoor het eind van de muur in zicht is (we hebben twaalf lagen nodig). Ook de steun van Maarten als morteldraaier en stenensnijder was van cruciaal belang: de stenen moeten namelijk wel op elkaar blijven staan en het juiste formaat is best prettig.

Vlak voor de lunch mocht ik samen met Hanneke en Matze vijf voedselpakketten wegbrengen. Dit was erg indrukwekkend. In het begin wist ook helemaal niet hoe ik kon omschrijven wat ik precies voelde: ik was er heel erg stil van geworden en ik had vooral de behoeften om die indruk alleen te verwerken. De mensen in het Roma-kamp hebben namelijk niet zoveel ruimte, ze leven vaak in één kamer. Een kamer die nat wordt als het heel hard regent, vies is van het gebruik ervan en vol staat met spullen die voor mij niet van levensbelang zijn. Het meest bijzondere is dat de mensen best wel gelukkig (en misschien zelfs trots) zijn met wat ze hebben.  Ook het vertrouwen in God is bij deze mensen een groot goed. Het was erg confronterend om dit alles te zien. Wij zijn soms niet tevreden met wat we hebben en we willen alleen maar meer. Deze mensen hebben vrijwel niets en zien er misschien wel gelukkiger uit. Ze houden zich met hele andere, en misschien wel essentiëlere, dingen bezig dan wij. Zij houden zich bezig met overleven, terwijl wij de tijd en het geld hebben om naar de bergen te gaan als we op werkvakantie in Oekraïne zijn. Sommige mensen, en waarschijnlijk de meeste, van het kamp hebben de bergen in Oekraïne nog nooit gezien, terwijl deze best dichtbij zijn. Het uitdelen van de voedselpakketten deed mij nog meer beseffen dat wij ongelofelijk gezegende mensen zijn, iets waar we best wat vaker bij stil mogen (en moeten) staan.

Na het eten mocht ik helpen met het schminken van de kinderen. De kinderen konden zelf een plaatje uit kiezen die ze op hun gezicht wilden hebben en samen met Vivian, de dochter van Elisabeth, Hennie en Anne probeerden wij deze plaatjes zo goed mogelijk na te maken. Het was erg duidelijk dat de kinderen er heel blij mee waren: het geluk straalde van hun gezicht. Zelfs een aantal jongens van, naar schatting, mijn leeftijd wilden schmink op hun gezicht.

We hebben de dag in het Roma-kamp afgesloten met een aantal groepsfoto's. Hierbij merkte ik hoe blij de mensen waren met wat we hebben gedaan en wat we hebben gegeven, al was deze dankbaarheid ook al erg duidelijk aanwezig bij de bezoekjes i.v.m. de voedselpakketten. Ook dit was confronterend: ze zijn zo ongelofelijk dankbaar, terwijl wij maar twee weken werk voor hun verrichten en ook helemaal niet zoveel geven.

Vanuit Beregovo een hartelijke groet,

Suzan Hogeweij

Een goedenavond vanuit de thuisbasis te Beregovo. Het was weer maandag, veelal synoniem voor de eerste werkdag van de week, en zo ook voor ons. Gezien het gegeven dat het deze week aanzienlijk koeler is, hoefden we niet aan te vangen op mensonterende tijden, zoals we die kennen van de laatste twee dagen van de vorige werkweek.

Gelukkig maken we nog wel ontwikkelingen door in het Roma-kamp en gebeuren er überhaupt dingen, anders blijven er weinig zinnige zaken over om te beschreven. Wat ik trouwens als onoverkoombare hinderlijkheid ervaar, is dat ik vaak over mijn eigen belevingen schrijf, omdat ik alleen uit mijn eigen ogen kan kijken. Dat heeft iets egoïstisch, maar het is niet anders. Laat ook vooral de bijgevoegde afbeeldingen een eigen, objectief verhaal vertellen. Als het hele Roma-kamp pure fictie was geweest, had ik me als alwetende verteller kunnen verplaatsen in de hoofden van een ieder die onderdeel uitmaakt van het verhaal. Dan zouden de mensen die misschien wel het hardst werken en nu anoniem blijven voor het Hollandse thuisfront ook eens aan de orde komen.  die manier had ik me zelfs kunnen inleven in de gedachten van de Roma-kinderen, die onnavolgbaar lijken, gezien hun gedrag. ADHD bestaat niet onder Roma-kinderen, of ze hebben het allemaal. Je bent pas een uitzondering als je erkent moe te zijn of langer dan zes seconden stilzit. De reden dat ik nu over de kinderen kan meepraten, is dat ik vandaag voor het eerst een volle dag onderdeel mocht uitmaken van het kinderwerkteam.  De dag begint dan voor de kinderen met een boterham en wat limonade om vervolgens iets van Bijbelcollege te krijgen in het Hongaars. De Nederlandse delegatie van de kindercrew van vandaag, gevormd door niemand anders dan Hanneke, Kim, Elise, Rick-Jan, Olga en ik, aanschouwden het tafereel met genoegen zonder er maar een woord van mee te krijgen.

Hongaars is namelijk zeker geen Slavische taal en maakt onderdeel uit van de Fins-Oegrische talenfamilie, waar de gemiddelde Europeaan niets wijzer van wordt. Gelukkig worden wij in woord en daad gesteund door Lona, onze gewaardeerde tolk en eveneens kindercrewlid.  Al met al duurt zo'n Hongaarse Bijbelcursus ongeveer drie kwartier. Direct daarna is het aan ons Nederlanders om onder leiding van Hanneke het knutselwerkje te verzorgen. Vertaald door Lona maakten we een 'happertje' (uit onbetrouwbare bron vernam ik zojuist dat dit basisschoolrelikwie zo heette). U kent het wel, al sinds het eerste A4'tje aangetroffen werd, is er op deze manier gevouwen. Het happertje dient met beide handen bediend te worden (namelijk de twee duimen en wijsvingers) en heeft acht bedekte flapjes, waaronder een tekst geschreven kan worden. In het altijd zichtbare middenstuk stond vandaag de Hongaarse vertaling van 'God zegt …' en onder elk flapje stond dan de aanvulling op dat begin. Gezien de Hongaarse taal naast onverstaanbaar ook onleesbaar is voor ons, nemen we maar aan dat de aanvullingen positief waren.

Het was een drukke dag, want er stond voor de middagpauze zelfs een tweede werkje op het programma. U zult denken dat er nog wel meer productie te halen valt voor de middagpauze, maar vergeet u vooral niet dat deze kinderen een concentratieboog van een demente dronkaard  hebben. Ditmaal was het werkje vele malen minder complex en zonder vouwen, mits je het goed deed. Een rood papier dat uitgeknipt diende te worden in de vorm van een hartje om vervolgens beplakt te worden met knipsels, stickers en knopen werd beschreven met 'Jezus houdt van je' in het Hongaars. Een spiegeltje van karig formaat was in het midden geplakt, zodat de kinderen bij geconcentreerd kijken zouden weten voor wie de genoemde boodschap was. Daarna was het tijd voor de middagmaaltijd: bleke pasta met een salade en wat vlees. Vermoedelijk was het erg bevorderlijk voor de huidige staat van onze stoelgang.

Het weekend is in bepaalde opzichten wat onrustig verlopen, maar toch stond de man wiens naam niemand dan hijzelf kan spellen voor ons klaar. Hij bemiddelde na een incidentje met een auto, bracht ons pizza en was vanochtend vroeg alweer present om met enkele dames inkopen te doen voor voedselpakketten die we willen uitdelen. Om die redenen is 'Shauni' onze held van het weekend geworden en de uitreiking was vanmiddag op het Roma-kamp, tussen alle kinderen en Nederlanders, vlak voor de lunch. Tot driemaal toe daverend applaus en de op het shirt vermelde titel 'reddende engel' vormden onze blijk van waardering. Een serieuze, positieve held, en als u het mij vraagt, is dat terecht.

De middag was het moment om buiten te spelen met de kinderen. Een potje softbal konden ze nog opbrengen, maar het daaropvolgende spelletje, dat in feite niets minder was dan een verkapte versie van flessenvoetbal, veranderde in totale chaos op het moment dat de bal voor het grijpen was. De aandacht van de kinderen was verloren en er zat niets anders op dan de groep in tweeën op te delen. De dames en ik sloegen aan het nagellakken terwijl de jongens achterbleven op het veld en zich als wilden gedroegen.

Zonde het door te hebben, heb ik een vrij ruime uiteenzetting geschreven over het kinderwerk, maar het bouwen ging natuurlijk ook gestaag verder vandaag. Bovendien was het een hele goede dag voor de bouwers, waarvoor zij ook nog complimenten in ontvangst namen. Dat vandaag zo'n dag was, is naast het feit dat ik nu kinderwerker was, ook toe te schrijven aan het gegeven dat de temperatuur een stuk lager was. Er is een boel progressie geboekt en dat werd eenmaal thuisgekomen ironisch genoeg beloond met nasi die zo klef was, dat het uitstekend als specie zou kunnen dienen. Dat lijkt erop alsof je het werk mee naar huis neemt, maar zo was het niet. Vanavond was de planning zo ingericht, dat er alleen vrije tijd bedreven mocht zijn.

Zo, vermoeid als ik ben vertrouw ik mijn eigen spelling niet meer en lijkt het me tijd er een eind aan te breien. Over de hele thuisbasis wordt nu getetterd dat we nog even de held van de dag gaan benoemen. Daarover hoort u vast meer als het me niet ontschiet.

Vanuit Beregovo, welterusten.

Thomas van Dijk

Vandaag was een relaxed dagje, we konden vandaag wat langer slapen dan normaal. Tien uur was een mooie tijd. Om tien uur konden we rustig ontbijten. Kim, Elise, Olga en Gerjan gingen om half elf samen met Shauni inkopen doen voor de voedselpakketten die elke bewoner van het Roma-kamp nog krijgt. De anderen gingen lekker ontspannen, een potje junglespeed, het woordenboekspel spelen of iets voor zichzelf doen. Thomas en wij gingen daarna nog naar het stadscentrum. Na deze vrije tijd gingen we met z'n allen een aantal potjes volleyballen en nog even voetballen met de lokale jeugd, die ook aanwezig was. Na het voetballen en volleyballen was het tijd voor onze zondagse overdenking. Dit deden we aan de hand van een mooi stukje film en een aantal vragen dat werd beantwoord in vier groepjes. Ook hebben we een aantal liederen gezongen. Al met al een gezellige boel en een ontspannen middag, met ook een serieus moment om na te denken over ons gezamenlijk geloof. Er werd lekker gekookt door Wouter, Laura en Thomasz. Van deze Hollandse pot hebben we met z'n allen genoten. Tot morguhhh!

Rik Mulder en Rick-Jan Franken

Om een stukje te mogen schrijven moet je aan een aantal eisen voldoen. Allereerst moet je kunnen schrijven, maar dat spreekt voor zich. Ten tweede moet je onderdeel uitmaken van de jongerenreizigers van dit jaar. Voor mij persoonlijk geldt nog, dat ik niet 's avonds mag schrijven om een eerdergenoemde reden. Vandaag zou het bovendien zo moeten zijn, dat er nog eens twee mensen niet mogen schrijven, namelijk Thomas 'Tate' Horstman en ik. Dat heeft te maken met het gegeven dat wij niet deelnemen aan het uitstapje van vandaag. De leiding gedraagt zich steeds minder dictatoriaal en voorziet ons steeds vaker van de vrijheid van keuzes. Zo ook vandaag, Tate en ik zitten thuis. Althans, een halfuur geleden zaten we nog thuis, want mijn huisgenoot voor een dag is even aan de wandel geslagen. Zodoende zag ik de kans dit stukje te schrijven. 

Het is weekend en daarom tijd om af te reizen naar een gebied waar het de moeite waard is een kijkje te nemen in de gewaardeerde vrije tijd. Helaas weet ik niet precies waar de groep naartoe vertrokken is. De enige informatie die ik heb, is dat een enkele reis tweeënhalf uur duurde en de eindbestemming een berg met een waterval was, of iets in die trant. Als ik wel had geweten welke naam de waterval in kwestie droeg, had ik het kunnen googelen en interessant kunnen uiteenzetten, zonder er ooit voet gezet te hebben. Nu zal iemand die er wel geweest is er naderhand een stukje over moeten schrijven, ergens onderaan mijn woorden. 

Dan lijkt de Oekraïense zaterdag toch drukker te worden dan verwacht als de bel gaat. Tate is nog altijd aan de wandel en mogelijk verdwaald, terwijl hij de verantwoordelijke taak van sleuteldrager vervult. Op verzoek had hij me ingesloten, ik zou de ongenode gasten zonder sleutel niet binnen kunnen laten. Hoewel het in elk opzicht niet tactisch was, kon ik de nieuwsgierigheid niet onderdrukken en begaf ik me naar de deur. Eenmaal aangekomen kon ik via de brievenbus geruime tijd kijken wie er zo graag binnen zouden komen en ik trof drie dames aan met een kort pittig kapsel. Een van de vrouwen had het rood geverfd, zoals je hier met enige regelmaat ziet, maar dat terzijde. Ze loerden verward door de brievenbus toen ze mijn stem gelokaliseerd hadden. 'Sorry mevrouw, ik heb geen sleutel' werd geïrriteerd beantwoord met een vraag: 'waar is hij?'. Ik zei dat ik het niet wist, liep weg en schreef dit stukje. Nog geen drie minuten later komt Tate weer aangewandeld met uiteraard de sleutel. Achteraf besef ik pas hoe stom het eigenlijk was, een kijkje te nemen bij de deur, aangezien het alleen al protocol is geen vreemden binnen te laten. Bovendien zouden de jongerenreizigers die hun heil zochten in de bergen pas rond zeven uur terugkomen en heeft de kokkin een eigen sleutel en zou ze vandaag niet eens komen. Tate geeft aan trek te hebben na zijn wandeling en oppert een soepje te maken. Ik hoef niet, dus Tate maakt soep en brengt mij ervan. Het smaakte overigens uitstekend en het lijkt me een goed iets dat hij zich heeft aangeboden vanavond te koken, als de groep terug is. Wat een avonturen je toch al niet meemaakt als je thuisblijft, ongekend.

Het zou zeer prettig zijn als we vanavond voor het eerst sinds een week eens een voedzame, maar vooral vetarme maaltijd zouden nuttigen. Het is minder stijlvol om zo direct te vermelden in een dergelijk gefatsoeneerd stukje, maar het raakt de kern wel als ik meld dat zeker de helft van de groep keihard aan de dunne is. De krampen en maagproblemen teisteren onze (d)onderstelsels al dagen. Het weekend kwam precies op tijd en ik kan u verzekeren dat er aanzienlijk minder gebeurt op het thuisfront dan in het Roma-kamp. De meest enerverende verhalen gaan vandaag namelijk over onverwacht bezoek en soep. Hopelijk gebeurt er genoeg in de bergen bij de rest.

Het is binnen lekkerder dan buiten, vandaag is weer een hete dag. Het is af te raden buiten te lopen op slippers, schoenen, sokken of blote voeten. Eigenlijk is het überhaupt niet verstandig buiten te lopen vandaag. Het welbekende 'de vloer is lava' is in Beregovo werkelijkheid. Vanavond, als het hopelijk en waarschijnlijk afgekoeld is, kijken we alle foto's en filmpjes die voornamelijk door Iliana, Hennie en Maarten gemaakt zijn. Die laatste ontving onlangs het shirt dat enkel de held van de dag mag dragen, vanwege de wonderschone foto's met een hoog National Geographic gehalte die de man in kwestie hoogstpersoonlijk schoot. Het wordt vanavond een soort van bonte avond, maar de echte komt volgende week woensdag nog. Eigenlijk is het hier dus altijd feest. Hopelijk is iemand van de bergbeklimmers bereid nog iets toe te voegen inzake gebeurtenissen die het vermelden wel waard zijn. Ik hoop u niet verveeld te hebben. 

Thomas van Dijk

Update van het uitstapje:

In de bergen is zeker een boel gebeurd. Sterker nog, het begon al op de parkeerplaats bij de supermarkt waar de lunch werd ingeslagen. Een busje is toch een stuk groter dan een personenauto en helaas werd er een klein stukje van de lak van een Oekraïnse auto afgeschaafd. Gelukkig belde Corine gelijk onze reddende engel Shauni, die echt voor alles goed is (zie later). Shauni kwam eraan geraced en heeft alles voor ons geregeld. De reis werd voortgezet naar de bergen, waar allereerst de spetterende waterval werd bezichtigd. Iets kleiner dan verwacht na alle grote verhalen, maar toch zeer de moeite waard. Na de waterval werd het tijd om naar boven te gaan naar de stoeltjeslift. Met veel pijn en moeite werd de parkeerplaats bereikt: één auto moest het twee keer proberen, eerst met en toen zonder passagiers en de tweede auto kwam wel gelijk omhoog, maar had daarna een lekke band. De derde, beter bekend als de Master Blaster, onze bijna-vrachtwagen, kwam er zonder kleerscheuren vanaf. Na het verwisselen van de band werd het tijd om voet in de stoeltjeslift te zetten en je omhoog te laten vervoeren. Bovenaan gekomen bleek dat de stoeltjeslift helaas niet naar de top ging en dat het op de top (althans, bijna bovenaan dus) ook zeker niet koeler was dan beneden. Vraag van vandaag: klimmen we in de brandende zon omhoog of doen we dat vooral niet? Het uitzicht van bijna op de top was al schitterend, dus een paar zagen er het nut niet van in. Desalniettemin, een groot aantal begon toch aan de tocht, maar een aanzienlijk kleiner aantal bereikte hem ook, want de klim (en de temperatuur) viel behoorlijk tegen. Van degenen die beneden bleven hebben Elise, Hennie, Olga en Gerjan hun tijd goed besteed door zelfs een stukje paard te rijden en de rest heeft in de tussentijd genoten van een heerlijk koel drankje onder het genot van een schitterend uitzicht over het dal.

De terugreis was, net als de heenreis, weer vol hobbels en bobbels, maar we zijn zonder beschadigde auto's of lekke banden toch thuisgekomen. Na een speed-douche voor iedereen werden om half 9 de pizza's onder luid gejuich (en onder behoorlijk verbaasde blikken dat Shauni de pizza's zelf kwam brengen) ontvangen en vooral ook heel snel opgegeten. Degenen die de hele week al minimaal van het vette eten genoten hadden, hadden inmiddels behoorlijk trek en schreeuwden dan ook het hardst om een stukje pizza. Daarna volgde een gezellige avond waarop we alvast een voorproefje kregen van de schitterende foto's en lachwekkende filmpjes, gemaakt en in elkaar gezet door onze Held-van-de-Dag van vrijdag, world press fotograaf Maarten Schraa, met hulp van zijn charmante assistente Iliana. Heel leuk om ook even elkaars werk te zien! Bij de Held-van-de-Dag verkiezing van vandaag waren er door alle missers een boel nominaties, maar uiteindelijk heeft Thomasz het felbegeerde shirt welverdiend door Thomas op hun gezamenlijke vrije dag van alle gemakken te voorzien. Zorgmoeder Tate, van harte gefeliciteerd! Welterusten allemaal!

Hanneke

Aangezien Thomas zich toch echt 's avonds bij de groep moet voegen omdat we zijn gezellige aanwezigheid steeds moeten missen, in plaats van jullie te vermaken met een (behoorlijk lange) blog, en Thomasz (Tate) Horstman al een gastcolumn heeft geschreven, ben ik vanavond aan de beurt. Vrijdag alweer. We hebben er inmiddels vijf dagen klussen en kinderwerk op zitten en we kunnen mijns inziens terugkijken op een onwijs geslaagde week. De vorige vier dagen zijn uitgebreid beschreven door onze Thomassen, maar zij krijgen weinig mee van het kinderwerk, dus ik zal een korte introductie geven in wat we de afgelopen week hebben uitgespookt met de kinderen.

Toen we zondag kwamen en onze plannen introduceerden werd er weinig enthousiast gereageerd, dus maandag begonnen we een beetje zenuwachtig, maar dat bleek achteraf niet echt nodig te zijn. Er zijn twee groepen kinderen, tien peuters van een jaar of 2 à 3 en een groep van 20 kinderen in de leeftijd van 4 tot 14 jaar. Elise doet samen met Pishti de peuters en een groep van 5 à 6 jongeren verzorgt samen met Viviënne en Lona (de tolk) het kinderwerk voor de grotere groep. Zoals gezegd, we beginnen 's ochtends met gebed met de klussers, daarna de ochtendgymnastiek waarbij de Hokey Pokey, Theo Theo, Cowboys en Indianen en Chichiwa niet meer weg te denken zijn. Na de ochtendgymnastiek gaan de dan al uitgebluste klussers aan het werk en krijgen de kinderen een paar boterhammen en bekers ranja. Als ze dat hebben weggewerkt mogen ze naar binnen voor het Bijbelverhaal. De gehele twee weken staan in het teken van de Schepping. We hebben nu dag 1 t/m 4 besproken en er is een Hongaars stapellied waarvan we elke dag een nieuw couplet leren. We zijn helemaal thuis in het Bijbels Hongaars van Genesis 1 tegenwoordig ;). We hebben de kinderen ook read your Bible, pray every day geleerd, compleet met gebaren, wat ze rustig door neuriën en een verhongaarste versie door mompelen tijdens het knutselen. Ondanks het feit dat de communicatie met de kinderen en met hun "hulpjes" (die stiekem het knutselen en spelen zo leuk vinden dat ze vergeten de kinderen te helpen) zeker op dag 1 moeizaam verliep, hebben we al veel gedaan! We hebben inmiddels een dobbelsteen en een boekenlegger met de Scheppingsdagen in elkaar geknutseld, een lampion om het verschil tussen licht en donker aan te geven, een mobile met sterren, zon en maan en een kijkdoos met zoveel mogelijk dieren.

De kinderen zijn onmogelijk slecht in knippen en er vooral ook vaak te lui voor, ze vinden het mooi makkelijk als wij hun werkjes uitknippen, maar ze worden in de loop van de week steeds beter en zelfstandiger in het knutselen, ze luisteren steeds beter naar de uitleg in plaats van als een dolle aan het werk te gaan en ze vinden het vooral ook met de dag leuker en leuker worden. Ze genieten zichtbaar en dat is heel leuk om te zien. Het is wel echt een stel losgeslagen jonge honden, want als we na de lunch naar het veld gaan (in de brándende zon) en er ligt al een spel klaar, stormen ze het veld op en gaan ze met alle pionnen, hoepels, jutezakken en andere attributen aan de haal zodat je je hele spel overnieuw neer kan leggen. Maar, ook de spelletjes worden steeds beter uitgevoerd, ze vinden het inmiddels zelfs leuk om zich aan de regels te houden en echt te luisteren naar wat nou eigenlijk de bedoeling is. Balspelletjes, slagbal, muziekspelletjes, een zeskamp, waterspelletjes, waterballonnen en vandaag als afsluiting zelfs een waterbaan met zeepsop waarna we ze flink gebadderd hebben in een grote ton met water; ze vinden het allemaal fantastisch.

Ook de hoepels, bellenblaas en stoepkrijt voor tussendoor worden erg gewaardeerd. Inmiddels is het spul dat in Oekraïne gekocht was uit elkaar gevallen en weer met ducttape aan elkaar geplakt, maar de Nederlandse spullen zijn wonderbaarlijk genoeg nog heel, als je ziet hoe er mee om gegaan wordt.

Al met al kunnen we met het kinderwerk terugkijken op een zeer geslaagde week. Je merkt dat de kinderen ons echt leren kennen, het leuk vinden om continu aandacht te krijgen en dat ook vooral veel opzoeken, ze weten hoe ze je iets duidelijk moeten maken en ze weten vooral ook wat we bedoelen als wij hen iets duidelijk proberen te maken. Dat scheelt een hoop gedoe ;). De week werd voor de kinderen en de gezinnen afgesloten met een heuse fotoshoot uitgevoerd door Maarten en Iliana. Van elk kind werd een portretfoto gemaakt en van de gezinnen is een gezinsfoto gemaakt. Volgende week maken we met de kinderen fotolijstjes waar ze de foto's (die ze dan ook krijgen) in kunnen plakken. Ze zien er nu al naar uit!

Ook de bouw vordert gestaag. Er zijn inmiddels vijf lagen gebouwd aan de school/werkplaats waar de jongeren straks geschoold worden in het handwerk, zodat ze iets kunnen verdienen en beter voor zichzelf en hun gezin kunnen zorgen. De bedoeling is dat er twaalf lagen af zijn als we weg gaan, dus dat is een behoorlijke uitdaging, maar Shauni is tot nu toe zeer tevreden en vooral zeer onder de indruk van het harde werken en de precisie waarmee er gewerkt wordt. Compliment aan alle bouwers! Tevens is de kerk/samenkomstruimte van de buitenkant geschilderd, ook dit ziet er erg mooi uit. De kerk is duidelijk het centrum van het kamp!

Vanmiddag was iedereen enigszins gecrashed… een aantal lag op bed, op de stoep, of waar dan ook, veelal te slapen, een boek te lezen of te praten, of een combinatie van die drie dingen. Het is echt een heftige week geweest waarvan velen erg moeten bijkomen. Het is een goede zaak dat we weekend hebben! Morgen gaan we lekker de bergen in, naar een waterval en dan met een kabelbaan omhoog, op weg naar een schitterend uitzicht.

We hebben er zin in! Een hartelijke groet van ons allemaal,

namens Hanneke.

Gegroet vanuit de thuisbasis in Oekraïne. De wekker ging vanochtend om kwart voor zes. Voor de vooral visueel ingestelde mensen, dat is 05:45 uur. Behoorlijk vroeg dus. Dit alles om rond een uur of zeven voet te zetten in het Roma-kamp, wat probleemloos verliep. Het opstaan ging voorspoediger dan gedacht, aangezien het overgrote merendeel nagenoeg fit aan tafel zat voor het ontbijt. Een enkeling staarde nog ontoerekeningsvatbaar en haast kwijlend voor zich uit, maar daarmee is dan ook alles gezegd. In het kamp viel het eigenlijk ook wel mee. Toegegeven, dit nachtelijke uitstapje was niets minder dan pure tactiek en het was inderdaad heerlijk koel. Bijzonder prettig om eens te werken zonder te smelten, maar daarmee zijn dan alle voordelen wel genoemd. Op dit moment is de mentale afbraak in een vergevorderd stadium en schrijf ik dit op de automatische piloot. Er is een kans dat ik kwijl, maar ik weet het niet zeker. 

Toch schrijf ik dit stukje nu, omdat Wouter Haijes me hoogstpersoonlijk heeft verboden 's avonds te schrijven, omdat ik dan niet bij de groep zit. Het keuzemoment van vanmiddag bood een uitkomst: na het werk lag het volledig aan jezelf of je weer mee ging zwemmen in het plaatselijke Bussloo dat enkel via de eerdergenoemde waardeloze weg te bereiken is, of je rustte uit in ons tijdelijke onderkomen. 

Vanavond zullen we weer terug zijn op het kamp voor een heus volleybaltoernooi. De Roma zien ons kennelijk ook graag buiten het werk. De eerder geïntroduceerde Hongaarse baas 'Shaunie' is meer dan content met het Hollandse werk. Een der vorige dagen kregen we nog een heuse reprimande van de chef. We zouden te hard werken en zo liepen we vooruit op de planning. Het spijt ons oprecht. Gelukkig creëren de Roma zelf ook genoeg werkgelegenheid door achteraf vast te stellen dat een afgeronde zaak toch niet zo afgerond is als gedacht, waardoor het bij voorkeur weer volledig gemolesteerd wordt om het weer opnieuw op te bouwen. Het meest recente voorbeeld is de geul met palen die met beton in de grond zijn geplaatst. Deze waren niet helemaal waterpas op de Nederlandse manier, maar aangezien wij een uitwedstrijd spelen in het Roma-kamp, schik je je maar naar hun wil. Dan blijkt bij nader inzien toch dat het niet helemaal naar wens is, zoals enkele betrokken Nederlanders al hadden geconstateerd. Of het even van Roma-waterpas naar Nederlands waterpas gezet kon worden. Maar natuurlijk, zo hoef je je in elk geval niet te vervelen.

Vandaag heb ik samen met wat anderen een kijkje genomen in wat Roma-woningen. Zoals enkele foto's misschien aantonen, zijn de meeste hutjes hier in Nederland net niet schuurwaardig. Toch richten sommigen hun huisjes heel knus en gezellig in. Anderen hebben hun huis vanbinnen hetzelfde aanzien gegeven als vanbuiten en hechtten minder waarde aan esthetiek. Als je die mensen in hun slaap zou verplaatsen naar een donkere hoek in de parkeergarage onder de Amsterdam Arena, dan worden ze in een volkomen vergelijkbare omgeving wakker en denken ze nog geruime tijd thuis te zijn.

De middagmaaltijd was dan wel weer prima voor elkaar, met ditmaal wederom iets van pasta met salade. Ook zaten er weer stukjes vlees in waar het fijne niet meer van te herleiden is. De kokkin heeft duidelijk in de gaten wat haar taken zijn. Er zijn in het kamp volgens mij meer vrouwen dan mannen, wat alles te maken heeft met het feit dat de meeste mannen werkzaam zijn in Moskou. Ze schijnen in de bouw te werken en komen weer terug in de latere maanden van het jaar. Voor de Moskovieten van de toekomst is het te hopen dat de mannen aldaar hun Roma-waterpasvisie niet al te nadrukkelijk naar voren laten komen in hun werk. 

Op het kamp woont Pjotja, een knul van negentien die sinds een maand of twee geen moeder meer heeft. Zijn vader was al vanaf zijn tweede levensjaar overleden. Pjotja zorgt voor alle dieren op het terrein en dat is gezien de aantallen een hele klus. Er lopen namelijk zo'n dertig honden rond in alle soorten en maten. Daarnaast zijn ook enkele katten, geiten en een paard van de partij. Maar om die laatste hoeft hij zich geen zorgen te maken. Het dier kan niet meer dan twee stappen voor- en achteruit zetten, omdat het vastgebonden staat. Drie keer daags krijgen de dieren te drinken en als er eten over is, gaat dat naar de honden. De dieren hebben het nadrukkelijk beter onder het toezicht van de Roma dan wanneer ze zouden rondzwerven. In feite doen ze niet veel anders, alleen blijven ze in het buurt van het kamp. 

Nu rusten we nog even uit om vanavond weer fit te zijn voor een fanatiek potje volleybal. Het zou toch lullig zijn als de boomlange Nederlanders het moesten afleggen tegen de kleine Roma, al bestaat natuurlijk de kans dat ze uitzonderlijke talenten hebben. Fysiek zijn de Roma zeker niet de zwaksten, wat wellicht verklaard kan worden door het feit dat ze de hele dag buiten zijn in plaats van achter een beeldscherm. Ongeacht de uitslag berichten wij u.

Dan voeg ik dit na het volleyballen nog even toe: we hebben niet verloren noch gewonnen. Dat heeft alles te maken met het feit dat de Roma en Nederlanders verdeeld waren over de teams en de hele boel eigenlijk verregend is. Vrijwel direct na de afgelaste wedstrijd reden we naar de basis. Morgen schijnen we het ochtendritueel van vandaag weer te herhalen. Wat een feest.

U hoort spoedig van ons en misschien wel weer van mij. 

Thomas van Dijk

Zo, na een zware dag van afwezigheid leest u op dit moment weer een blog van mij. Het stukje van gisteren, geschreven door Thomasz 'Tate' Horstman, heb ik eerlijk gezegd nog niet tot me genomen, waardoor ik mogelijk in herhaling zal treden. Herhaling is meestal hinderlijk, maar tevens de kracht van bijvoorbeeld reclame, dus niet per definitie slecht. In een heuse reisgids die wij voor vertrek in Nederland in ontvangst mochten nemen, vermeld Corine dat we ons maar beter niet negatief uit moeten laten over het soms minder mooie Oekraïne via het internet waar ook de Oekraïners bij kunnen. De exacte woorden herinner ik me niet, maar volgens mij was dat de strekking van het verhaal (de reisgids lag buiten handbereik, ik heb mijn schrijftafel niet verlaten, waarvoor excuses). Mezelf kennende wordt dat een lastige zaak, maar ik zal mijn uiterste best doen. Voorlopig hebben we en ik hier nog geen hinder van ondervonden. 

De dagen worden zwaarder door cruciale factoren als de weersomstandigheden en het gebrek aan slaap. De temperaturen blijven oplopen en ook morgen zal ook weer warmer zijn dan vandaag, terwijl het vandaag (zo heb ik mij recentelijk laten influisteren) vijftig graden was in de zon. Daarop zullen we wel goed anticiperen, maar daarover later meer. De slaaptekorten beginnen parten te spelen, wat duidelijk naar voren kwam tijdens het ontbijt. Vanochtend zag ik mensen kwijlen, met veel moeite brood smeren en voornamelijk glazige poppenogen boven hangende wallen. Een enkeling plantte het hoofd als een absoluut verslagene in het bord. Toch was de oplossing in dezelfde kamer. Vers gezette koffie op de vroege ochtend, dat laat de menselijke motor weer draaien. Het is een kwestie van op gang komen, zodat we eenmaal aangekomen op het Roma-kamp tijdig klaar te zijn voor wederom ongewenste ochtendgymnastiek. Een pluspunt is dat de danspasjes, die bij nader inzien toch niet zo ingewikkeld zijn, langzamerhand duidelijk worden, waardoor de vernedering van de eerste kampdag lichtjes weggespoeld is. De verwachting is dat we eind volgende week zelfs nadrukkelijk beter zijn dan het leeuwendeel Roma-peuters. Bijkomend nadeel bestaat uit het feit dat de zon om tien uur alweer aanwezig is en jammer genoeg niet te negeren, waardoor je in het eerste kwartier al veel energie verliest. Maar goed, dat is de prijs die je betaalt als je bij de beste ochtendgymnastiekatleten wilt horen. 

Zelf ervoer ik vandaag met vele anderen de nadelen van een slaaptekort. Vannacht zal vermoedelijk niet veel beter worden, maar dat heeft vooral te maken met het meesterplan van de leiding om te anticiperen op de hitte, door morgenochtend om zeven uur te beginnen op het Roma-kamp. Als dat betekent dat we een uur van te voren ons bed uit moeten, dan duurt dat vanaf het moment dat ik deze regel typ nog maar zes hele uren voor we opstaan. Dat is inderdaad aan de karige kant, wat slapen betreft. Vanaf een uur of één is het door de temperatuur namelijk niet meer te harden in het kamp en dat is dan ook exact het moment waarop we weer vertrekken. Bij eerder beginnen hoort eerder stoppen. 

De middagplanning zal bestaan uit datgene dat we al twee dagen na het werk doen: zwemmen. Dit doen wij in een Oekraïens equivalent van Bussloo, enkele kilometers van de thuisbasis. Het is alleen wat onpraktischer ingericht. Je huurt een stukje 'strand' en daarmee je eigen stukje water. Op zich is dat een aardig principe, alleen hebben wij nummer 64. Voor de insiders is er dan al genoeg gezegd. Het gevreesde nummer 64 is één van de laatste nummers, maar zit niet ver van de ingang. Door een onbeperkt gebrek aan Oekraïens praktisch inzicht is er slechts één weg naartoe, maar zonder dat deze weg rondloopt. Juist, je moet er in zijn geheel omheen. Ook dat is nog te doen, mits je geen aanzienlijke tijd over een dusdanig verrotte weg rijdt, dat je elkaar niet eens kan verstaan en je medelijden krijgt met de busjes. Zo'n bijnaam maakt ze toch menselijker. 

Een gepaste nuance is dan wel dat het omgerekend eigenlijk niks kost, geheel overeenkomend met praktisch alles in dit land. Door alle binnenlandse ellende die u haast dagelijks kunt volgen op het journaal wordt de gemiddelde Oekraïense portemonnee ernstig gekweld, terwijl de verdwaalde westerling hier nog rijker is dan eerst. In 2011 en 2013 kreeg je voor elke euro nog tien tot twaalf hrivna's, terwijl je er op een goede dag in 2015 wel 26 hrivna's voor krijgt. 

Na het zwemmen reden we over dezelfde kansloze weg terug en troffen we een maaltijd aan van kool, rijst, andere voornamelijk onherkenbare dingen en vet. Vermoedelijk is het vet er naderhand bewust opgegooid in verband met de mooie oranje kleur die het met zich meebrengt. Nodig was het in elk geval niet. De held van de dag is me onbekend, maar zodra ik het weet, weet u het ook. Over de verschillende tijden weet ik niet veel meer dan eergisteren, alleen dan dat de plaatselijke Barva-supermarkt wel de Oostelijke tijd van dit gebied gebruikt. Mocht u er ooit komen, dan weet u dat.

Dat leek me genoeg voor vandaag, u hoort van ons.

Thomas van Dijk

Dag 2 starte met een ontbijt. Frans en Fritzel waren er niet wat wel jammer was maar ja ook hun hebben vakantie. Na het ontbijt zijn we naar het Roma-kamp gegaan. Daar waren de taken weer goed verdeelt. De meeste dames gingen kinderwerk doen. En de rest bouwen. Deel gingen de prullenbak standaard schilderen, of beginnen met het bouwen van een gebouw, zeven van zand dat kwam voor cement of het schilderen van de kerk. Alles verliep wel op een goede manier. Mooi is het vooral om te zien dat de mannen daar wel willen helpen. Elkaar dingen leren is iets minder maar vooral het laten zien van wij willen wel helpen is fijn. Bij Gerjan Franken was er zelfs een mevrouw op leeftijd haar meegenomen om te laten zien hoe hun huisje was. Het zag er van buiten niet erg fraai uit maar van binnen was het erg knus en gezellig en leefbaar. Dit was voor haar een mooie ervaring. 1 van de vele mooie ervaringen die er mogen komen bij haar of bij de rest van de groep. En door alles ging het snel en was het al weer tijd voor lunch. Het was dit keer een soep van aardappelen, mais,bruine bonen, spiterten en vlees. Het smaakt allemaal erg lekker en na eten en een lied gingen we verder met de werkzaam heden. zo werd er ons ook gevraagt wat triplex op maat te maken en het bij het gebouwtje achter de kerk het op de onderste rand te plakken voor isolatie. Ook dit was wel goed gegaan en er was zelfs rond uur of 4 tijd voor de groep om met de kinderen te doen.

Nadat we vertrokken bij het Roma-kamp zijn we naar een meer gegaan dat voor ons speciaal is afgehuurd voor de aankomende dagen. Was zeer prettig na een lange warme dag werken even daar ons zelf daar aftekoelen.

Ons diner stond klaar en was soep van aardappelen vlees en nog meer dingen. Vrij pitig komt door de kruiden die er in gingen. Maar als toetje heerlijke soesjes gevoeld met banketbakkersroom.

Ons avond verloopt met drankjes, praten, quality time en gezelligheid samen als 1 groep. Mooi is dat deze groep leukt bij elkaar past. Het is ook mooi dat de evauatie vrij positief is uitgekomen ietdereen heeft het naar zijn zin.

Het stukje waar we het over hadden naar diner was Geluksvogels. bijbelstuk is Handelingen 20 7:12

Allemaal die dit lezen

Vanuit Oekraine de groeten en over 2 weken zijn we weer terug dus treur niet

Na een nacht vol warmte en muggen ging om half acht de wekker. De eerste verplichting, namelijk het broodnodige ontbijt, stond niet veel later klaar. Normaal gesproken, en dat wil zeggen op basis van vorige reizen, werd ons de slaap dagelijks ruw verstoord door 'Franz und Fritzl', Duitstalige jodelkoningen en dusdanig fervente gymnastiekfans dat die wat ochtendbeweging niet uit de weg gaan, maar dat is deze reis anders. Inderdaad, door dit parodieuze duo werden wij niet gewekt. Gelukkig vonden we omtrent ochtendgymnastiek onze compensatie in het Roma-kamp zelf, waar we iets na half tien arriveerden. Wellicht is het beter te stellen dat we aardig voor paal stonden op het moment dat er uit de ernstig overbelaste stereo-installatie op het kamp Nederlandse klanken klonken. De Roma-kinderen waren namelijk beter bekend met de bijbehorende danspasjes dan wijzelf. Hoe dan ook waren we klaar voor een dag klussen, met of zonder minderwaardigheidscomplex jegens de plaatselijke kinderen inzake danspasjes. Zonder pardon valt in elk geval te stellen dat er plaats is voor bezuinigingsplannen nu Franz en Fritzl duidelijk niet meer nodig zijn.

Tijd voor het echte werk, onder te verdelen in respectievelijk kinderbegeleiders en bouwers. Over de kinderen en hun bezigheden kan ik niet veel vertellen, gezien ik daar niet bij ben geweest. Mijn roeping lag bij het bouwen, maar dan ook alleen omdat er maar twee groepen waren, zeker niet vanwege mijn natuurlijke bouwcapaciteiten die bij het bakken van een cake al optimaal benut worden. Om er dan maar even van een afstandje over te oordelen: het kinderwerk zag er zeer professioneel uit, een typisch geval van de juiste mensen op de juiste plaats, als je het mij vraagt. Bij de bouwers ging het anders. Een man met een Hongaarse naam lijkend op 'Shaunnie' deed zijn intrede in het verhaal en is naar verluid de verstandigste local als het gaat om bouwzaken. Zijn personeelsindeling is dan weer geen van zijn sterke punten, wat resulteerde in een trage start. Toch verliep de eerste dag uitstekend en hebben we een alleraardigst begin kunnen maken met meerdere projecten. Met hulp van enkele kampbewoners die niet te beroerd waren om de armen uit de mouwen te steken, bouwden we gedeeltelijk zes prullenbakken met betonnen fundering (want niets staat zo strak, als een gefundeerde afvalbak). In de brandende zon draaide de cementmolen vrijwel constant en plaatsten wij paaltjes, legden een basis voor iets van een praktijkopleidingsgebouw en dronken we Roma-koffie. Dat laatste is het vermelden waard, omdat ik me niet aan de indruk kon onttrekken dat de Roma koffie zetten zonder filter. Je drinkt per definitie en minimaal een dubbele espresso als je koffie aangeboden wordt. 

Het werk werd naderhand weer opgepakt en dat tot een uur of één, dat ook hier de lunchtijd bleek te zijn. We eten twee keer warm op een dag. Voor een goed gevuld plastic bakje met eten waarvan de afkomst lastig te herleiden was, werd Hongaars gebeden. Het luidkeelse 'amen' van de kinderen, geparkeerd aan een lange tafel parallel aan de onze, was startsein genoeg om ongegeneerd te bunkeren dan wel fatsoenlijk te eten. Hoe dan ook, het smaakte allemaal best en bleek voldoende om bezig te blijven zonder van je stokje te gaan, waarvoor iedereen overigens volledig begrip zou kunnen opbrengen, gezien de weersomstandigheden.

Dan is het na een namiddag zware arbeid weer tijd terug te keren naar de basis, waar we konden plaatsnemen achter een pastamaaltijd die er mocht zijn. De avond verliep rustig met alleen enkele nominaties voor 'de held van de dag'. Om tien uur hebben wij namelijk de muziek al uit en worden we überhaupt geacht ons koest te houden. Dat alles kwam tot stand, nadat een lichtelijk geagiteerde en kattig ogende buurvrouw zich volstrekt onverstaanbaar uitliet op de voorgaande avond. De toon die zij aansloeg, in combinatie met het tijdstip waarop het voorval plaatsvond, deed ons vermoeden dat het om geluidsoverlast ging. Al met al houden wij alle opties open en achten wij de kans klein doch aanwezig, dat de onverstaanbare buurvrouw in kwestie gewoon wat narrig klonk, maar ons eigenlijk uitnodigde voor een buurtbarbecue in de nabije toekomst. Je weet het maar nooit. De 'held van de dag' is trouwens een ludieke prijs waarvoor geen beker bestaat, maar een shirt, waarop de naam van deze ongelukkige 'held' vereeuwigd wordt middels een stift. Ditmaal was het Hennie Schraa die deze fameuze traditie aftrapte, en wel voor een wekker die om half zeven afging in plaats van de bedoelde half acht. Een blundertje van lullig formaat, maar toch van begrijpelijke aard. De tijd hier verschilt namelijk van de Nederlandse met één uur, mits je dat zelf wilt. Hennie zat wel degelijk fout, laat dat buiten kijf staan, maar het heersende principe is verre van logisch. Een ieder moet ik elk verfijnd detail verschuldigd blijven tot mijzelf meer bekend is, maar het lijkt hier per dorp of gemeenschap te verschillen hoe laat het nu eigenlijk is. In feite maakt het niet zo uit, gezien veel zaken in dit land evenveel tempo maken als het vastgebonden paard in het Roma-kamp. Een uur vertraging op toch al vertraging lijkt me minder hinderlijk dan vertraging als je het niet verwacht. U begrijpt wat ik bedoel. Zodra ik weer een stukje mag schrijven en beter inzie hoe de vork in de steel zit, stel ik u op de hoogte.

Hoe dan ook is het om tien uur stil en maakt iedereen zich binnen vier uur vanaf dat moment uit de voeten om de nachtrust op te zoeken. Voor het weekend zullen we elke dag in het Roma-kamp zijn en dat zijn zware dagen. Dat is eveneens de reden dat dit stukje pas een dag na gepland online staat. Spoedig hoort u meer.

Thomas van Dijk

Een hartelijk goedenavond toegewenst vanuit een semi-Hongaars dorp in de buurt van Moekatsjeve: we zijn aangekomen. Sinds het vertrek op zaterdagochtend, klokslag vijf (gevoelsmatig ervoer een enkeling dat als vrijdagnacht, of zelfs -avond) is er een hoop gebeurd dat we in hoogtepunten niet onvermeld willen laten. 

Een echte man zou met details op de proppen komen, maar door mijn gebrek aan vakkennis op dit gebied prees ik me gelukkig met de bijnamen die de drie busjes hadden verworven. Jawel, wij gingen op pad met respectievelijk 'The Master Blaster', 'De Klimgeit' en 'The Kingsize Waggie'. Drie verschillende busjes met verschillende voordelen en nukken, waarmee ze die bewuste alias verdiend hebben. 'The Master Blaster' staat bekend om de fantastische muziekinstallatie en heeft in zijn betere jaren furore gemaakt door het legendarische nummer 'Truck on D road' veelvuldig te draaien. Anno 2015 is de kwaliteit er vooral niet beter op geworden, maar de ambiance was magistraal. Waarom 'The Kingsize Waggie' die naam draagt, is me eerlijk gezegd volstrekt onbekend. Ten opzichte van de overige twee voertuigen is de 'Waggie' namelijk helemaal niet zo 'kingsize'. Een ludieke bijnaam dus. Te scharen in hetzelfde rijtje is 'de Klimgeit', aangezien het van alle wagens de slechtste klimmer is (aldus getuigenverklaringen van chauffeurs). Onderhand heeft deze bus tijdens de reis nog een bijnaam opgedaan, namelijk 'de Aircobus', wat ongetwijfeld verband houdt met het feit dat het de enige bus met airco is. Toch is het de reinste naamsverloochening van 'de Klimgeit', want zodra de airco aansloeg kwam er van klimmen niets terecht. Persoonlijk geloof ik niet in de aircobus en beschouw ik het als mythe, al waren de chauffeurs volhardend in hun overtuiging dat het feilloos functioneerde. 

Al met al verliep onze reis uitstekend. Mede verantwoordelijk hiervoor is de delegatie tactici binnen de leiding die lang van te voren koos voor een uiterst alternatieve route, om zo wegwerkzaamheden en files te vermijden. Op reisdag één zagen wij heel Noord-Duitsland via Hannover, Magdeburg, Leipzig en Dresden. Daarna volgden Praag en Brno en tegen etenstijd kwamen we uit bij een McDonalds te Bratislava. Geheel onverwacht doemde naast onze rijweg een winkelcentrum op dat Dubaiachtig aandeed en van zo'n onnoemelijke omvang was, dat we zelfs geruime tijd aan de wandel waren voor we de veelal geprezen fastfoodketen uitgehongerd aantroffen. Een heuse plundering om de honger maar te stillen volgde. 

Na deze welverdiende pauze werden de laatste kilometers gemaakt en zetten wij voet in Mosonmagyaróvár, waar een overnachting geboekt stond. Voor degenen die zich nog niet genoeg schamen en de moed bezitten te vragen waar dat ook alweer precies ligt: Mosonmagyaróvár is een stad in het uiterste noordwesten van Hongarije, telde in 2005 bijna 31000 inwoners en de Zwarte Adelaar was er in het begin van de 17e eeuw al een bekend hotel. Een mens is nooit te oud om te leren, bedankt Wikipedia. We werden verwacht in een keurig verzorgd hostel met zeer degelijke bedden en stonden vanochtend om zeven uur weer op.

Na een warme nacht in Hongarije volgde een nog warmere dag, waarop we hoopten via Györ en Boedapest de eindbestemming te bereiken. Daartussen lag een niet te ontwijken obstakel in de vorm van de grens. Het tafereel dat je daar verwacht is nooit plezant en kan alleen maar lang duren. Voorzover we er zelf invloed op hebben, hebben we het netjes gedaan. In een drievoud snikhete busjes met bijnamen stonden we slechts twee uur bij de grens, van half twee tot half vier. Direct op Oekraïens grondgebied werden we opgewacht door Corine, die ons naar de accommodatie zou begeleiden waar ik nu dit stukje ook noteer. Corine is ons contactpersoon in Oekraïne, spreekt de taal en snapt waarom dingen hier gaan zoals ze gaan. Na krap anderhalf uur waarin we bedden uitzochten en tassen uitlaadden op onze vaste verblijfplek, namen we even een kijkje in het Roma-kamp waar we de komende weken actief zullen zijn. De kinderen aldaar waren dolgelukkig ons te zien en allen namen we een zelfgemaakt kettinkje in ontvangst. In een beknopte uitleg werd duidelijk wat onze bedoeling voor de komende tijd is en volgens de laatste voorspellingen hoeven we ons niet te vervelen. Inzake het Roma-kamp laat ik het daarbij, omdat ik mezelf anders in de vingers snijd en niets meer te vermelden heb in de spoedig volgende blogs. 

Terug op de basis, waar een voedzame maaltijd op ons stond te wachten. De pot schaftte een verrassende combinatie van soep op basis van kool, worst en zure room en pannenkoeken. Nu de afwas is gedaan, doet ieder wat wils en sluiten we in de ernstig nabije toekomst de ogen. Morgen is de eerste werkdag in het Roma-kamp. U hoort spoedig van ons.

Thomas van Dijk